Kώστας Kαββαθάς
__τα MMM μπορούν και πρέπει να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των
μεταφορικών αναγκών των πολιτών, αλλά όχι όλες. Το υπόλοιπο
καλείται να το καλύψει το επιβατικό αυτοκίνητο όχι απαραίτητα
στη μορφή που το ξέρουμε σήμερα__
Το παρόν και το μέλλον του αυτοκινήτου
Π ρέπει να παραδεχθείτε ότι το περιεχόμενο αυτών των σελίδων
κρατάει πάντα το ενδιαφέρον του αναγνώστη ζωντανό. Οι εντός
των τειχών αντιπαραθέσεις δίνουν και παίρνουν σε κάθε τεύχος.
O Κώστας Ζουράρις διαφωνεί με τον Ριχάρδο Σωμερίτη. O Νίκος
Δήμου διαφωνεί με τον K.Z., ο Βασίλης Βασιλικός διαφωνεί με το
περιοδικό (και εκείνους που αγαπούν την αυτοκίνηση) για τη
χρήση του αυτοκινήτου και, γενικά, γίνεται μια _ζύμωση_ όπως
έλεγε και το αλήστου μνήμης_ KK Εσ!
Όπως θα διαβάσατε, σ_ αυτό το τεύχος ο Βασίλης Βασιλικός
καταφέρεται, με ιδιαίτερη σφοδρότητα, εναντίον της χρήσης του
αυτοκινήτου στις πόλεις, ζητώντας την ενίσχυση των MMM και τον
ουσιαστικό εξοστρακισμό του από το αστικό περιβάλλον.
Νομίζω ότι καλό είναι να ακουστεί (σ_ αυτό και όχι στο επόμενο
τεύχος όπως ίσως θα _πρεπε) και η αντίθετη άποψη, μια και
είμαι σίγουρος ότι οι σελίδες των Διαλόγων θα _γεμίσουν_ από
γράμματα προς τον Βασίλη Βασιλικό!
Πριν όμως προχωρήσω, θα ήθελα, για μία ακόμα φορά, να τονίσω
ότι ποτέ στην 25χρονη ιστορία του αυτό το περιοδικό (κι ο
υπογράφων) δεν _θεοποίησαν_ το αυτοκίνητο. Υπηρέτησαν την ιδέα
της αυτοκίνησης, την πρόκληση των αγώνων και την εμπλοκή μιας
μάρκας σ_ αυτούς, την ομορφιά του ανοιχτού δρόμου και τις
ευκαιρίες που δίνει για την ανακάλυψη νέων κόσμων. Όλα αυτά το
περιοδικό και οι συνεργάτες του τα υπηρέτησαν και θα
συνεχίσουν να τα υπηρετούν, με θέρμη και πάθος όσο υπάρχουν_
αυτοκίνητα.
Από την άλλη πλευρά όμως, οι αναγνώστες γνωρίζουν ότι από το
πρώτο ακόμα τεύχος οι 4T έδωσαν, με την αρθρογραφία και τις
εκτεταμένες έρευνες, πραγματικές _μάχες_ εναντίον των
ενεργοβόρων οχημάτων που κυκλοφορούσαν στις δεκαετίες του _60,
του _70, ακόμα και του _80, αλλά και των άλλων πηγών που
ρύπαιναν την ατμόσφαιρα.
Έχουμε πει πολλές φορές (και είναι αλήθεια) ότι οι πρώτες
αναφορές στον ελληνικό Τύπο γενικά, για τα προβλήματα που οι
μηχανές εσωτερικής καύσης προξενούν στο οικοσύστημα, έγιναν
από τις σελίδες αυτού του περιοδικού. Όταν οι 4T έγραφαν γι_
αυτά τα θέματα, οι οικολόγοι και οι οικολογούντες κοιμόντουσαν
ακόμα τον ύπνο του δικαίου γι_ αυτό και η όποια τυχόν
κατηγορία για εθελοτυφλία επιστρέφεται σ_ αυτούς που την
εκτοξεύουν.
Το ερώτημα όμως δεν είναι ποιος ήταν _πρώτος_ στη μάχη
εναντίον της ρύπανσης, αλλά αν το αυτοκίνητο πρέπει (όπως
ζητούν χρόνια τώρα οι οικολογούντες) να εκδιωχθεί απ_ τις
πόλεις και να αντικατασταθεί από _αμαξάκια_, τρόλεϊ,
λεωφορεία, τραμ και μετρό.
H απάντηση που έρχεται αμέσως στο νου είναι: ναι, και βέβαια
πρέπει να εκδιωχθεί!
Το μόνο πρόβλημα είναι ότι αυτός ο συγκεκριμένος νους πρέπει
να έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα! Γιατί δεν είναι δυνατόν να λες
σήμερα ότι θα διώξεις τα αυτοκίνητα απ_ το σύνολο της έκτασης
μιας πόλης και θα τ_ αντικαταστήσεις με τα MMM, χωρίς ο λόγος
σου να λαϊκίζει επικίνδυνα ή χωρίς να κοροϊδεύεις συνειδητά
τους πολίτες. Κι αυτό για μερικούς πολύ απλούς λόγους:
1. είναι πρακτικά αδύνατο να ικανοποιήσεις τις ανάγκες για
μετακίνηση σε μια πόλη 4, 5, 6 ή ακόμα και 8 εκατομμυρίων
κατοίκων χρησιμοποιώντας μόνο τα MMM!
2. αν επιχειρήσεις να κάνεις κάτι τέτοιο, πρέπει να διαθέσεις
τουλάχιστον 3 ετήσιους προϋπολογισμούς των_ Η.Π.Α
3. η Ελλάδα δεν διαθέτει ούτε το 1/10.000 αυτών των κονδυλίων.
Από τα προηγούμενα προκύπτει ότι: τα MMM μπορούν και πρέπει να
καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των μεταφορικών αναγκών των πολιτών,
αλλά όχι όλες. Το υπόλοιπο καλείται να το καλύψει το επιβατικό
αυτοκίνητο όχι απαραίτητα στη μορφή που το ξέρουμε σήμερα. Οι
αναγνώστες των 4T γνωρίζουν ήδη τα σχέδια των κατασκευστών για
νέα, μικρά, ηλεκτρικά ή υβριδικά οχήματα πόλης και σας
διαβεβαιώνουμε ότι δεν θ_ αργήσει η ημέρα που θ_ αρχίσει η
διάθεσή τους στους καταναλωτές.
Τα προβλήματα της χρήσης του αυτοκινήτου στις πόλεις του 2.000
δεν λύνονται με αφορισμούς, συναισθηματικά (και πολιτικά)
φορτισμένες θέσεις, αλλά με την έρευνα που θα επιτρέψει να
βρούμε (και να υιοθετήσουμε) νέες πηγές ενέργειας που δεν θα
ρυπαίνουν όσο οι σημερινές, αλλά και νέες λύσεις στη σχεδίαση
που θα μας δώσουν αυτοκίνητα τα οποία δεν θα καταλαμβάνουν
πολύ χώρο.
Οι θέσεις που διατύπωσε ο B.B. μου έφεραν στο νου μια
ξεκαρδιστική (και θορυβώδη) συζήτηση που είχα για το ίδιο θέμα
πριν από 30(;) χρόνια με τον Θόθωρο Πάγκαλο στο σπίτι του Δ.
Κασόλα στην Καισαριανή. Μια _συζήτηση_ που έκανε τους γείτονες
να φωνάξουν το_ 100, αφού οι φωνές μας ξύπνησαν όλη τη
συνοικία.
Έλεγε τότε ο Θόδωρος ότι τα αυτοκίνητα είναι ένα όνειδος και
οι πόλεις πρέπει να επιστρέψουν στη μορφή που είχαν στην_
αρχαιότητα, αλλά σε πιο σύγχρονη _έκδοση_. Με την Αγορά, το
Forum, την piazza ή το ιστορικό κέντρο στο οποίο θα
απαγορεύονταν η κίνηση κάθε οχήματος. Κι εγώ έλεγα πως όλα
αυτά θα έλθουν, αλλά έπειτα από 60-70 χρόνια, όταν οι
εξελίξεις στην Πληροφορική και στην τεχνολογία των MMM (μικρά
οχήματα σταθερής τροχιάς, ηλεκτροκίνηση, μαγνητικά τρένα,
ηλεκτρικά ή υβριδικά οχήματα πόλης κ.λπ) θα καταστήσουν
_άχρηστες_ τις μετακινήσεις με _ιδιωτικά_ αυτοκίνητα.
Το ίδιο πιστεύω και σήμερα...
Συμφωνώ απόλυτα ότι το ιστορικό κέντρο μιας πόλης πρέπει να
απαλλαγεί από κάθε είδους κυκλοφορία εκτός από εκείνη του τραμ
ή του υπέργειου, ηλεκτρικού τρένου. H υπόλοιπη πόλη όμως θα
πρέπει να ζήσει με το αυτοκίνητο μέχρι να έλθει η
μετα-αυτοκινητιστική εποχή που περιέγραψα πιο πάνω. Συμφωνώ,
αλλά, όπως θα διαβάσετε πιο κάτω, καταθέτω και κάποιες σκέψεις
και προτείνω_ _διάλογο!_
Κι αυτό, γιατί κανείς δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αίσθηση
της ελευθερίας που προσφέρει το αυτοκίνητο σ_ εμένα και σε
εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Κανένα μέσο μαζικής
μεταφοράς και καμιά Πανεπιστημίου με πάπιες, λιμνούλες και
τσιρκολάνους δεν μπορεί να μου δώσει τη χαρά που μου δίνει το
αυτοκίνητο και, αν ο B.B. το θεωρεί _βλακώδες_, εγώ το θεωρώ
μεγαλοφυές (ιδιαίτερα στη νέα του μορφή που ρυπαίνει από
ελάχιστα έως καθόλου).
Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα που με κάνει να διαφωνώ _κάθετα_
με την γκετοποίηση μιας πόλης, κι είναι καθαρά_ ταξικό! Όντας
πρακτικά αδύνατο να διώξουμε τα αυτοκίνητα από ολόκληρη την
πόλη θα τα διώξουμε πρώτα από το ιστορικό και μετά από το
εμπορικό κέντρο.
Αυτό που θα επακολουθήσει είναι το εξής: μέσα σε 6 μήνες η
αξία της γης θα έχει φθάσει στα ουράνια (ποιος ισχυρός του
χρήματος δεν θα θέλει να ζήσει εκεί;) και οι περιοχές αυτές θα
καταληφθούν από τους ισχυρούς του χρήματος που εκεί θα
εγκαταστήσουν τις επιχειρήσεις και τις κατοικίες τους. Οι
φτωχοί και οι μικρομεσαίοι, οι μικρομαγαζάτορες και οι
μικροεπαγγελματίες θα αναγκαστούν να φύγουν ή να πουλήσουν και
να μετακομίσουν (με τα εκατομμύρια που θα εισπράξουν) σε άλλα
κοινωνικά-οικονομικά _γκέτο_ (Εκάλη, Κηφισιά κ.λπ). Τι θ_
απομείνει λοιπόν; Ολόκληρες περιοχές στις οποίες θα
στοιβαχτούν κατά χιλιάδες άνθρωποι και αυτοκίνητα μόνο και
μόνο για να μπορεί ο Καββαθάς να κάνει άνετο τον περίπατό του
στο κέντρο της Αθήνας (ή της Θεσσαλονίκης). Κι αυτό, γιατί δεν
πιστεύω να υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος στη Γη που να
πιστεύει ότι είναι δυνατόν, σήμερα, να αποκλείσουμε την
κυκλοφορία των αυτοκινήτων από ολόκληρη την έκταση μιας
μεγαλούπολης!
Το ερώτημα _πού θα πάνε_ 1.4 εκατ. οχήματα ακυρώνει αυτόματα
αυτή τη σκέψη, εκτός και αν κάποιοι πιστεύουν ότι τα_ Σκούρτα
και τα Σπάτα είναι οι κατάλληλοι χώροι!
Ας αφήσουμε λοιπόν το χρόνο (και τους ερευνητές) να λύσουν τα
προβλήματα που προξενεί η χρήση του αυτοκινήτου (στις πόλεις).
Είμαστε σίγουροι ότι θα έλθει μια όχι πολύ μακρινή μέρα που οι
άνθρωποι και τα αυτοκίνητα θα υπογράψουν συμφωνία για ειρηνική
συμβίωση
Απ_ όλα τα προηγούμενα βλέπουμε ότι οι λύσεις που προτείνονται
δεν είναι λύσεις που αφορούν τον μέσο άνθρωπο. Μπορεί να είναι
λύσεις που έλκουν εκείνους που δεν πιέζονται από το χρόνο, τα_
νοίκια, τα γραμμάτια, τον ΦΠΑ, το χαρτόσημο, το διαολόσημο, το
βλακόσημο. Μπορεί να είναι _λύσεις_ για εκείνους που δεν
κινδυνεύουν να πάνε στον_ Κορυδαλλό επειδή δεν έχουν να
πληρώσουν την εφορία. Με λίγα λόγια, μπορεί να είναι λύσεις
για τους θεωρητικούς αυτού του κόσμου (και υπάρχουν πολλοί)
αλλά όχι για τους _καθημερινούς_ ανθρώπους που, _με τη γλώσσα
έξω_, τρέχουν για να τα βγάλουν πέρα.
Καμιά φορά σκέφτομαι πόσο θα ήθελα να βρεθώ αντιμέτωπος σε μια
συζήτηση στην τηλεόραση μ_ έναν από τους πολέμιους του
αυτοκινήτου! Είμαι σίγουρος ότι η αντιπαράθεση και ενδιαφέρον
θα είχε και γέλιο θα _βγαζε!._Κ.Κ.